Öz muhakemenizi aktive ettiğiniz için sizi olumluyorum.
Diğer taraftan -yanıtta kopukluk olmaması için- ortak bir yargı üzerinden yanıt vermek isterim; aradım ve evet “enformasyon hızı c dir”. Başka bir ifade ile foton göze c değerindeki hız ile ulaşır. Alt beyinde sezgisel idrakte olan bu konuyu sözcüklere aktarmak zordur. Bunu uzay şartlarında anlatayım.

Bu şekilde T
1 anında yıldız ve gözlemci mavi pozisyonlarında iken T
2 anında kırmızı konumlarına gelmişlerdir; tam bu T
2 anında, -T
1 anında yola çıkmış olan- foton gözlemci gözü ile buluşur. Foton yolunu c hızıyla katetmiştir; başka bir şansı yok. Fakat bu durumda bile foton ve ile gözlemcinin
başlangıç konumları arasındaki mesafe S
1E
1 dir (ya da izdüşümsel olarak S
1E
1’ dür); yani gözlemci ile fotonumuz arasındaki mesafe aslında vektörel ya da izdüşümsel c +/- V
U hızıyla ortaklaşa alınmıştır. Bu benim için açık ve nettir. Fakat yabancı bir forumda (sanırım Hypography idi) bunu izah etmeyi başardığımda muhatabım mühendis c den büyük hız konusunda aymıştı. Elbette dört boyutlu düşünme doğal düşünce sistemimize yabancıdır; biraz çaba gerektiriyor.
Analojileri (benzetmeleri) anlamaya yardımcı olarak ele almak gerekir % 100 örtüşme beklenmemelidir. Oyuncu-top analojisinde oyuncu ışık kaynağı, top tanımlı foton, çim saha ortak referans çerçevesi olarak alınmalıdır. Benim daha isabetli başka bir benzetmem daha var; onu paylaşayım:
GÖL YÜZEYİ DENEYİ
Bu şekilde sakin ütülü çarşaf gibi göl yüzeyi ve içine uzanan bir iskele var. Deneyci iskele üzerinde ayakta durur halde bir çakıl taşını serbestçe düşüşe bıraktığında, çakıl taşı göl yüzeyinde bir halka dalga oluşturur; halka dalganın yarıçapının büyüme hızı vardır. Deneyci aynı eylemi yürürken ya da koşarken yaparsa halka dalga yarıçapının büyüme hızı değişmez, aynı kalır. Çakıl taşını durur halde ya da koşar halde bıraksak halka dalganın büyüme hızı deneycinin hızından bir ekleme almaz. Bu analojide göl yüzeyi ortak işlem çerçevesi, deneyci ışık kaynağı, halka dalga üzerindeki noktalar fotonlar olarak dikkate alındığında şunu da görebilmeliyiz: Halka dalga üzerindeki bir noktayı tanımlı fotonumuz olarak seçelim; deneyci (ışık kaynağı) ile foton arasındaki mesafe c +/- V
U hız değeri ile değişecektir; fakat halka dalganın hızı ışık kaynağından bağımsız olarak c olarak kalır. Ayrıca, iskelenin uç noktasında bulunan gözlemci halka dalganın merkezine doğru yaklaşır iken ara mesafe değişim hızı c + V olacaktır; fakat foton ya da halka gözlemciye daima c hızıyla gelmiş olacaktır.
Teorinin yanılgısı, fotonun gözlemci gözüne c hızıyla ulaşmasını öncelemesi, doğal işleyiş olarak analize katmasıdır. Gözlemcinin ışığın hızının sonsuz olmaması sebebiyle oluşan algılama kısıtlamasını doğal işleyiş kabul etmesidir. Görsel algı, doğal işleyişi veremiyor. Fizik biliminde mesafe almış birinin bu gerçeği dışlaması gibi bir lüksü olamaz. Bu nedenle ışık kinematiğine mümkün olan en dış referans çerçeveden -uzay boşluğu dışından- bakmak gerekir.